Atom bombasının mucidi, fizikçi ve akademisyen J. Robert Oppenheimer’ı konu alan “Oppenheimer” filmi bugün vizyona girerken, Oppenheimer’ın 1962 yılında fizikçi Feza Gürsey’e yazdığı mektup ortaya çıktı.
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Fizik Bölümü’nden J. Robert Oppenheimer, Boğaziçi Üniversitesi dijital arşivinden ulaşılabilen 5 Aralık 1962 tarihli mektupta, Dr. Feza Gürsey’e şu sözlerle hitap ediyor: “TD’den gelecek yıl burada bir yılı karşılayabileceğinizi öğrendim. Umarım. Sizden haber aldığımda meslektaşlarıma danışacağım ve olumlu düşüncelerimizi kağıda dökeceğiz. Yakında geri gelmen bana doğru geliyor. İkinize de içtenlikle ve iyi dileklerimle.”
J. Robert Oppenheimer’ın dönemin İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanı Lütfi Biran’a 3 Şubat 1959’da yazdığı mektuba da Boğaziçi Üniversitesi ‘Feza Gürsey Koleksiyonu’ndan online olarak ulaşmak mümkün.
FEZA GÜRSEY KİMDİR?
Feza Gürsey Koleksiyonu’nun internet sitesinde paylaşılan bilgiye göre, askeri doktor ve fizikçi Ahmet Reşit Gürsey ile kimyager Remziye Hisar’ın oğlu olan Feza Gürsey, 1921 yılında İstanbul’da doğdu. Gürsey, eğitimini 1940 yılında Galatasaray Lisesi’nde tamamladı ve 1944 yılında İstanbul Fen Fakültesi Matematik-Fizik Bölümünden mezun oldu.
British Imperial College’da doktorasını tamamlayan Gürsey, kuaterniyonların alan teorisine uygulanması üzerinde çalıştı. 1951 yılında fizik asistanı olarak İstanbul Üniversitesi’ne dönen Gürsey, aynı zamanda fizik asistanı olan Suha Pamir ile evlendi.
Feza Gürsey, 1954-61 ortalarında İstanbul Üniversitesi Teorik Fizik Kürsüsü’nün temelini oluşturan iki isimden biridir. Bu süre zarfında Brookhaven Ulusal Laboratuvarı, Princeton Üniversitesi İleri Araştırma Enstitüsü ve Columbia Üniversitesi’nde araştırma yapmaya devam etti. Bu araştırmalar sırasında Nobel ödüllü Wolfgang Pauli, atom bombası çalışmalarını yürüten JR Oppenheimer ve Nobel ödüllü fizikçiler E. Wigner, TD Lee ve CN Yang ile tanıştı.
1961 yılında ODTÜ’de Teorik Fizik Bölümü’nün kurulmasına yardımcı olan Gürsey, Kiral Simetri Kuralını ortaya koyarak uzay-zaman simetrisi çalışmalarının yaygınlaşmasına öncülük etmiş ve kuantum renk dinamiği teorisi ekseninde çalışmalar yapmıştır. ODTÜ’de başarılı bir araştırma ekibi kuran ve çok sayıda öğrenci yetiştiren Gürsey, 1974’te Yale Üniversitesi’nin kürsüsüne atandı. 1992’de ABD’de öldü. (DIŞ HABERLER)
